Те ойлен кертыда, тудым саемдаш (сем.) рекомендацийыште келшен проект дене келшаЧастный собственность права дене келшышын кучылтын, пайдаланыме да кучылтмо шотышто шке ӱзгарыштым, посна да тичмашын йымалне шыгыремдыше закон-влак дене палемдыме. Тиде свойствыжым, нунын шке чурийже уло, але икмыняр еҥлан посна, але гыч тӱҥалын xx курымын, але вес компаний юридический лица. Тидат, очыни, частный собственность мо предыстория лектын огыл. Тудо, мутат уке, палеолит уке улам, жапыште сонарзе-поген.
Тиде теме раш, о але миф « коммунизм примитив ». Толшо саманыште частный собственность лийшаш Неолит (фермер-скотовод, янлык-шамычым, мланде, оседлость), можыч, икымше ял гыч.
Дуглас Норт (Economic Change Structure and in History", 1981) промышленный революцийлан икымше вер, неолит жапыште, 14.
000 ий марте-C, иракыште евфрат эҥер сер да, коя, ял озанлык, частный собственность дене.
1789 ийыште лу лаштык айдемын да гражданинын праваж нерген деклараций-шым тӱҥжӧ-вожшо, каласен: « Искусства. Правам собственностьым тӱкаш лийдыме да кумалын, посна иктат ок лийын кертеш, кунам тиде тыгак кугыжаныш кӱлеш, законым палемдыман, очыни, йодмеке, пӧртылташ, чын да ончылгоч годым. Но тиде айдеме койыш, ышташ тудым, мом тудо еҥ огыл, а арвер-влак, машина-влак вольык ыштеныт, молан манаш гын, тудо закон ончылно гражданин ». Калык-влакын правашт нерген деклараций еҥ палемден: « кеч-могай чурийже, а общинын тыгак, собственность праван. Шке погын деч посна лийын ок керт нигӧ ыштылын ». Лач тудо француз правам уке, рашемдалтеш 1892 закон уке гын, могай арам, сайын, кугезе илыме верыште тудо частный собственность лийшаш пырдыж да молан лийме лишыл кок метр печым да умылтаралтыт. Тудо собственность шотышто, наследствыжым пуа, ик эн тӱҥ умылаш лиеш, марксист-влакым кораҥдаш шонымаш почеш, тӱрлӧ семын негызым илышкыл тӧрсырлык. Тудын ваштареш шогалаш тоштын схемым лорд тӱлымӧ шотышто, тыгак калыкым арвереш (корольын), юмылан але кугыжа-влак. Южо калык тиште деч посна нимогай частный собственность лийшаш огыл. Тыгай годым андаманский отрошто илыше, мланде тул Абориген-влакын (Fuégiens), австралийысе Тӱпкалык.
Умыледа « частный собственность » обществыш уке, манеш, примитив, сатулан толшо еҥ арверлыште огыл кушта, тудо, такшым, илыше айдеме гай огыл, огеш, шкешотан да вашталташ, но, а член социал заменимый единица семын, еҥ гыч чумырымо, шӱлыш (колен тудо, в частности) да сату.
Антропологий шӧртньӧ мутым кучылтын"койыш"процесс да тудым сӱретлаш пуат производная ыштыме, права да маркин да территорий-влак ресурс пуа, тушто нуно кучылталтыт, перерабатываться, але активын поген пытараш, пуымо але ужалыме.
Категорий шке культурым кучылташ, антрополог погылан собственность правалан собственность сайын палат да коклаштышт нематериальный (Lowie, 1928), коклаште малпогым але родо-шочшо-влак пырля: сонар кундемышке, палыме але объект, темная, шкет собственность: узгар, сорастарыме узгар, etc (Mauss, Godelier 1923-1924, 1984). Тудо його огыл, шагал огыл, кунар, территорийын посна еҥ але группын налаш правашт уло гын, еҥ але собственность, тиде гына огыл, метафор, мо лиеш кӱкшытыш собственность' (M. Handman E.).
